Bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng dạy Trải nghiệm – Hướng nghiệp: Ứng dụng AI vào giáo dục
Ngày 15 tháng 7 năm 2025, Trung tâm Thông tin và Chương trình Giáo dục – Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM phối hợp với Công ty cổ phần Kết Nối Văn Hóa Việt và nhiều đơn vị đồng hành đã tổ chức chương trình Bồi Dưỡng “Nâng cao năng lực giảng dạy bộ môn Trải nghiệm và Hướng nghiệp và sử dụng AI trong công tác chuẩn bị bài giảng” dành cho giáo viên THCS và THPT. Sự kiện diễn ra tại TP.HCM với sự tham gia của gần một trăm giáo viên và đại biểu đến từ các trường trên địa bàn, nhằm cập nhật những phương pháp mới nhất trong giáo dục hướng nghiệp và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy. Chương trình có sự tham gia giảng dạy của:
TS. Nguyễn Đức Nghĩa – Nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM
TS. Lê Thị Thanh Mai – Nguyên Trưởng ban Công tác Sinh viên ĐHQG TP.HCM, Giám đốc Công ty TNHH Giáo dục và Tư vấn Hướng nghiệp 365
ThS. Ngô Hữu Thống – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ và Phát triển nhân lực AiOV.
Những chuyên gia này đã mang đến góc nhìn chuyên môn sâu sắc, giúp giáo viên định hướng rõ ràng hơn về vai trò của AI trong giáo dục và tư vấn hướng nghiệp.
Thầy cô tìm hiểu về Gemini và các công cụ AI trong bài giảng
Mục tiêu và ý nghĩa của chương trình
Theo kế hoạch, chương trình Bồi Dưỡng nhằm ba mục đích chính: giúp giáo viên hiểu rõ phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp theo chương trình giáo dục phổ thông 2018; nâng cao năng lực sư phạm và khả năng vận dụng AI trong bài giảng; và xây dựng hệ thống hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp gắn với thực tiễn kinh tế – xã hội địa phương. TS. Lê Thị Thanh Mai nhấn mạnh rằng việc “sử dụng AI có trách nhiệm” phải trở thành năng lực cơ bản của giáo viên trong kỷ nguyên chuyển đổi số, đồng thời khuyến khích giáo viên sử dụng các công cụ như Gemini để thiết kế bài giảng hấp dẫn, cá nhân hoá nội dung cho từng nhóm học sinh.
Sự kiện cũng tạo diễn đàn để các giáo viên trao đổi kinh nghiệm, thảo luận về các thách thức trong công tác hướng nghiệp tại trường phổ thông. TS. Nguyễn Đức Nghĩa đánh giá cao vai trò của công tác phân luồng học sinh: “Khi giáo viên hiểu được dữ liệu tuyển sinh và xu hướng nghề nghiệp, họ có thể hỗ trợ học sinh lựa chọn nhóm môn học phù hợp ngay từ lớp 8, 9, 10 và tiếp tục đồng hành đến khi các em vào đại học.” Điều này không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực cá nhân mà còn góp phần giải quyết bài toán nhân lực của địa phương.
Các chuyên đề bồi dưỡng
Chương trình được thiết kế theo bốn module chính, mỗi module kéo dài một buổi học và kết hợp hài hoà giữa lý thuyết và thực hành:
- Tổng quan về AI và các công cụ hỗ trợ giảng dạy – do Ngô Hữu Thống phụ trách. Giáo viên được giới thiệu khái niệm nền tảng về trí tuệ nhân tạo, cách sử dụng các mô hình ngôn ngữ như ChatGPT và Gemini để xây dựng kế hoạch bài giảng, thiết kế câu lệnh (prompt engineering) và khai thác AI nhằm tăng năng suất trong công tác chuẩn bị. Nội dung cũng cảnh báo về các hạn chế và rủi ro tiềm ẩn khi ứng dụng AI và đưa ra lộ trình sử dụng an toàn, có trách nhiệm.
- Nâng cao năng lực sư phạm và vận dụng AI trong giáo dục hướng nghiệp – do Lê Thị Thanh Mai giảng dạy. Module này giúp giáo viên hiểu rõ nội dung giáo dục hướng nghiệp trong chương trình GDPT 2018, từ đó xây dựng ma trận chương trình và kỹ năng giao tiếp với học sinh, phụ huynh. Bằng các ví dụ thực tế, bà Mai hướng dẫn cách tích hợp thông tin về ngành nghề trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh, AI vào bài giảng và khuyến khích giáo viên khai thác các nguồn dữ liệu trực tuyến để cập nhật xu hướng nghề nghiệp.
- Thiết kế, triển khai và đánh giá hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp – phối hợp thực hiện bởi Lê Thị Thanh Mai và ThS. Ngô Hữu Thống. Giáo viên được hướng dẫn mô hình PDCA (Plan–Do–Check–Act) để tổ chức các hoạt động thực tế như tham quan doanh nghiệp, “một ngày làm sinh viên”, phỏng vấn người làm nghề… Phần thực hành tập trung vào kỹ năng thiết kế phiếu đánh giá, thu thập phản hồi và cải tiến chương trình, đồng thời áp dụng AI để phân tích dữ liệu phản hồi và tối ưu hoá hoạt động.
- Hợp tác giáo dục – doanh nghiệp – xã hội và khai phá dữ liệu – do các diễn giả Nguyễn Đức Nghĩa, TS. Lê Thị Thanh Mai và ThS. Ngô Hữu Thống trình bày. Tuỳ theo nhu cầu của giáo viên, nội dung có thể tập trung vào mô hình liên kết doanh nghiệp để tổ chức lớp học tích hợp thực tế, hoặc đi sâu vào kỹ thuật khai thác dữ liệu tuyển sinh và dữ liệu lao động. Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu thập và phân tích dữ liệu lớn để dự báo xu hướng tuyển sinh, từ đó đưa ra tư vấn phù hợp cho học sinh. AI được giới thiệu như một công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc xử lý dữ liệu, giúp giáo viên nhanh chóng nắm bắt thông tin và đưa ra quyết định.
Các thầy cô cùng cam kết đồng hành trong công tác hướng nghiệp
Phương pháp và đánh giá
Chương trình áp dụng các phương pháp đào tạo hiện đại như project-based learning (học tập qua dự án), phân tích tình huống thực tế và thảo luận nhóm. Giáo viên được khuyến khích trải nghiệm trực tiếp các công cụ AI, tham gia xây dựng bài giảng theo nhóm và phản biện chéo lẫn nhau. Ngoài việc tham gia đầy đủ bốn buổi học, mỗi giáo viên phải hoàn thành hai bài khảo sát trước và sau khóa học và nộp sản phẩm bài giảng hoặc kế hoạch hoạt động trải nghiệm. Kết quả đánh giá dựa trên mức độ sáng tạo, tính phù hợp với chương trình GDPT 2018 và khả năng vận dụng AI.
Ngô Hữu Thống cho biết: “Phương pháp học qua dự án giúp giáo viên vừa nắm vững lý thuyết vừa rèn luyện kỹ năng sử dụng AI. Khi thực sự áp dụng AI vào việc thiết kế bài giảng và khai phá dữ liệu, giáo viên mới cảm nhận được tiềm năng và giới hạn của công nghệ.” Tại lớp học, nhiều giáo viên đã đặt câu hỏi về cách lựa chọn nguồn dữ liệu tin cậy và cách kiểm soát rủi ro sai lệch do AI tạo ra.
Giáo viên trao đổi thảo luận sôi nổi về ứng dụng AI trong hướng nghiệp
Kết quả và triển vọng
Kết thúc khóa bồi dưỡng hầu hết giáo viên đều hoàn thành sản phẩm bài giảng mẫu và kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp có sử dụng AI. Những bài giảng này tập trung vào việc giúp học sinh nhận diện sở thích, năng lực cá nhân, kết nối với hệ sinh thái ngành nghề và đưa ra lộ trình phát triển phù hợp. Ban tổ chức cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ giáo viên qua hình thức tư vấn trực tuyến sau khóa học, đồng thời xây dựng mạng lưới chia sẻ tài nguyên nhằm cập nhật liên tục các công cụ AI và dữ liệu tuyển sinh.
Sự thành công của chương trình cũng mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng hơn giữa ngành giáo dục với doanh nghiệp và các viện nghiên cứu. TS. Nguyễn Đức Nghĩa nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số và kinh tế tri thức, việc đầu tư vào năng lực giáo viên là đầu tư cho tương lai nguồn nhân lực. Những buổi bồi dưỡng như thế này góp phần xây dựng cộng đồng giáo viên tiên phong, sẵn sàng dẫn dắt học sinh khám phá những cơ hội nghề nghiệp mới, và sử dụng AI một cách có trách nhiệm.
Khóa bồi dưỡng bế giảng với tinh thần đoàn kết và hào hứng
Sau khi kết thúc, nhiều giáo viên bày tỏ mong muốn chương trình sẽ được nhân rộng tại các tỉnh thành khác, đồng thời có thêm các chuyên đề chuyên sâu về khai phá dữ liệu và ứng dụng AI trong từng lĩnh vực cụ thể. Kế hoạch bồi dưỡng “Nâng cao năng lực giảng dạy bộ môn Trải nghiệm và Hướng nghiệp” vì thế được kỳ vọng sẽ trở thành mô hình mẫu cho các chương trình đào tạo bồi dưỡng giáo viên trong thời gian tới.